ADHD

ADHD is tegenwoordig een veelvoorkomende ontwikkelingsstoornis. In het reguliere basis- en voortgezet onderwijs zijn steeds meer kinderen te vinden die een diagnose ADHD hebben.

Wat is ADHD?

ADHD is een afkorting van Attention Deficit/Hyperactivity Disorder(Jeninga, 2009). Vanuit de DSM-IV wordt ADHD beschreven als een aandachttekort stoornis waarbij er ook sprake is van hyperactiviteit en impulsiviteit. ADHD is een neurologisch probleem waarbij erfelijkheid een grote rol speelt. Echter, de omgevingsfactoren van een kind spelen ook een belangrijke rol in de verloop van ADHD.

ADHD komt meer voor bij jongens dan bij meisjes. De verhouding is ongeveer 4:1.

Wat zijn de kenmerken?

Kinderen met ADHD hebben moeite met het vasthouden van de aandacht, zijn erg beweeglijk en impulsief. Andere belangrijke kenmerken zijn het ontbreken van motivatie, slecht kunnen plannen, slecht kunnen ordenen, slecht kunnen organiseren en vaak hebben kinderen met ADHD moeite met het omgaan met andere kinderen. In de klas vallen kinderen met ADHD op door hun enorme beweeglijkheid, voor hun beurt praten, onnauwkeurigheid, clownesk gedrag, moeite met zich aan de regels te houden en daarnaast lijkt het alsof ze met van alles bezig zijn, behalve hun werk/opdracht. Naast alle kenmerken zijn kinderen met ADHD vaak onderpresteerders en is de kans groot(50%) dat het eenmaal blijft zitten. 

Hoe is het verloop van ADHD

Doordat er steeds meer onderzoeken gedaan worden naar ADHD, wordt er steeds meer bekend. Bij jonge kinderen blijkt een diagnose ADHD lastig te stellen. Wel blijkt dat bij kinderen bij wie ADHD is vastgesteld, dat zij op kleuterleeftijd problemen hadden met de motoriek, er sprake was van een vertraagde taalontwikkeling en zeer zwak taakgericht gedrag. Op jonge leeftijd kunnen kenmerken van ADHD al gesignaleerd worden.

Vaak komt ADHD naar voren op de basisschool. Waar kinderen thuis nog alle aandacht krijgen en zich kunnen bewegen wanneer ze willen, zo moeten ze op de basisschool ineens opletten en stilzitten op hun plek. Kinderen met ADHD vinden dit moeilijk, en vallen door hun gedrag extra op.

De diagnose ADHD kan alleen gesteld worden door een gespecialiseerd kinderarts, -psychiater, - psycholoog of neuroloog. Deze mensen nemen een nauwkeurig en uitgebreid onderzoek af bij het kind voordat de diagnose vastgesteld kan worden. Leerkrachten en intern begeleiders kunnen op school alleen signaleren en doorverwijzen voor een onderzoek.

Na het onderzoek volgt een diagnose. Mocht de diagnose inderdaad ADHD zijn, dan zijn er verschillende mogelijkheden om te behandelen en te begeleiden. Ieder kind met ADHD is anders, men zal dus verschillende manieren moeten uitproberen om erachter te komen wat wel of niet werkt bij een kind met ADHD. Er zijn echter wel richtlijnen waarbij ADHD’ers goed functioneren.

70% van de kinderen met ADHD hebben vaak ook andere problemen. Dit wordt comorbiditeit genoemd. Bij comorbiditeit treedt een stoornis gelijktijdig op of gaan verschillende stoornissen samen. Comorbiditeit met ADHD gaat vaak samen met een oppositionele of antisociale gedragsstoonis ( Van Lieshout, 2002).

Handelingsadviezen

ADHD vereist een aanpak die op verschillende gebieden aangeboden moet worden. Zowel thuis als op school moet de aanpak op elkaar afgestemd zijn.

Mogelijkheden bij de behandeling van ADHD zijn

• Gedragstheoretische interventies (belonen, straffen, negeren)
• Medicatie
• Media-therapie (begeleiding van ouders bij aanpak thuis)
• Cognitieve gedragstherapie (gedrag onder controle krijgen door zelfinstructie-methoden en probleem-oplossingsvaardigeden

In de omgang met het kind zijn ook verschillende mogelijkheden om het kind te helpen

• Hanteren van duidelijke regels
• Duidelijke instructie
• Gewenst gedrag belonen
• Snel feedback geven
• Rust creëren in de omgeving
• Visualiseren
• Succeservaringen laten opdoen
• Een positieve relatie met het kind opbouwen
• Regelmatig motorische activiteiten aanbieden
• Verwachtingen goed afstemmen
• Het kind leren hulp te vragen

Waar is meer informatie te vinden?

Doordat er veel bekend is over ADHD, is er ook veel over geschreven. Er zijn veel theoretische boeken, maar ook boeken voor ouders met daarin tips en trucs. Ook zijn er boeken voor kinderen die ADHD hebben. Hierin staat op een kinderlijke wijze beschreven wat ADHD is, en hoe andere kinderen goed kunnen omgaan met een kind met ADHD.